D

ଅତ୍ୟଧିକ ବାୟୁ ପ୍ରଦୂଷଣ କାରଣରୁ ଦିଲ୍ଲୀରେ ହେବ  କୃତ୍ରିମ ବର୍ଷା । କେତେକ ସ୍ଥାନରେ କ୍ଲାଉଡ ସିଡିଂ ପରୀକ୍ଷଣ ଶେଷ ହୋଇଛି । ତେବେ ଆଜି ସନ୍ଧ୍ୟା ୫ଟା ପୂର୍ବରୁ ବର୍ଷା ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ନାହିଁ । କାରଣ ଏହି ସମୟରେ ସହର ଉପରେ ଥିବା ମେଘରେ ଆର୍ଦ୍ରତା ୨୦ ପ୍ରତିଶତରୁ କମ୍ ଥାଏ ଏବଂ ଏତେ କମ୍ ସ୍ତରକୁ ଆସିଲେ, ବର୍ଷା ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ସାଧାରଣତଃ ନଥାଏ। 
 
ଦିଲ୍ଲୀର କିଛି ଅଞ୍ଚଳରେରେ ବର୍ଷା କରାଇବା ପାଇଁ କ୍ଲାଉଡ ସିଡିଂ ପରୀକ୍ଷଣ ଶେଷ ହୋଇଛି । ଏହି ପରୀକ୍ଷଣ କରିଥିବା ବିମାନଟି ଉତ୍ତର ପ୍ରଦେଶର କାନପୁରରେ ଥିବା ଏହାର ବେସକୁ ଫେରିଯାଇଛି । ବିଷାକ୍ତ କୁହୁଡ଼ିର ଚାଦର ତଳେ ଶ୍ୱାସରୁଦ୍ଧ ହୋଇଥିବା  ଦିଲ୍ଲୀ ସହର ଏବେ ସେହି ବର୍ଷାକୁ ଅପେକ୍ଷା କରିଛି।

ତଥାପି, ସୂତ୍ର ଅନୁସାରେ ସନ୍ଧ୍ୟା ୫ଟା ପୂର୍ବରୁ ବର୍ଷା ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ନାହିଁ କାରଣ ଏହି ସମୟରେ ସହର ଉପରେ ଥିବା ମେଘରେ ଆର୍ଦ୍ରତା ୨୦ ପ୍ରତିଶତରୁ କମ୍ ଥାଏ। ଏତେ କମ୍ ସ୍ତରର ଆର୍ଦ୍ରତାରେ  ବର୍ଷା ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ସାଧାରଣତଃ କମ୍ ଥାଏ। ତେବେ ଦିଲ୍ଲୀରେ ଶୀଘ୍ର କୃତ୍ରିମ ବର୍ଷା ହେବ । 
କିନ୍ତୁ, ଯଦି ପାଗ ଅନୁକୂଳ ହୁଏ, ତେବେ ଦ୍ୱିତୀୟ ବିମାନ କାନପୁରରୁ ଆସିପାରେ। 

ଦିଲ୍ଲୀ ସରକାର ସେପ୍ଟେମ୍ବର ମାସରେ IIT କାନପୁର ସହିତ ଏକ ବୁଝାମଣାପତ୍ର ସ୍ୱାକ୍ଷର କରିଛନ୍ତି । ଏହାର ସମସ୍ତ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ଉତ୍ତର-ପଶ୍ଚିମ ଦିଲ୍ଲୀରେ 3.21 କୋଟି ଟଙ୍କା ବ୍ୟୟରେ କରାଯିବାର ଯୋଜନା କରାଯାଇଛି। ଏହି ପାଞ୍ଚଟି ପର୍ଯ୍ୟାୟ ଅକ୍ଟୋବର ୧ ରୁ ନଭେମ୍ବର ୩୦ ମଧ୍ୟରେ ଯେକୌଣସି ସମୟରେ ହୋଇପାରେ।

କ୍ଲାଉଡ୍-ସିଡିଂ କ’ଣ?

କ୍ଲାଉଡ୍ ସିଡିଂ ହେଉଛି ବାୟୁମଣ୍ଡଳରେ ସିଲଭର ଆୟୋଡାଇଡ୍ ନାନୋପାର୍ଟିକଲ୍ସ, ଆୟୋଡିନଯୁକ୍ତ ଲୁଣ ଏବଂ ଶୁଷ୍କ ବରଫ ଭଳି ରାସାୟନିକ ପଦାର୍ଥ ମିଶାଯାଇଥାଏ । ଏହାଦ୍ୱାରା କୃତ୍ରିମ ବର୍ଷା ହୋଇଥାଏ । ଏହାକୁ ଜଳ ଅଭାବ ଅନୁଭବ ହେଉଥିବା ଅଞ୍ଚଳରେ କିମ୍ବା  କୁହୁଡ଼ିକୁ ହ୍ରାସ କରିବା ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ। ଏହା ବିମାନ, ରକେଟ୍ କିମ୍ବା ଭୂମି ଉପରେ ମେସିନ୍ ବ୍ୟବହାର କରି କରାଯାଇପାରିବ। 

ଦିଲ୍ଲୀରେ ବାୟୁ ପ୍ରଦୂଷଣର ମାତ୍ରା ଅଧିକ ରହୁଥିବାରୁ ଦିଲ୍ଲୀର ଏହି ବର୍ଷାର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି ।  ଦିଲ୍ଲୀ ସହରରେ ବର୍ଷ ସାରା ପ୍ରଦୂଷଣ ଅଧିକ ରହିଥାଏ । ଶୀତ ଦିନେ ଏହି ସମସ୍ୟା ଅଧିକ ହୋଇଥାଏ । କାରଣ ପଡ଼ୋଶୀ ରାଜ୍ୟଗୁଡ଼ିକରେ ଚାଷଜମିରେ ନିଆଁ ଲଗାଯାଉଥିବାରୁ ସେଥିରୁ ନିର୍ଗତ କ୍ଷତିକାରକ ଧୂଆଁ ଏହି ପରିସ୍ଥିତିକୁ ଆହୁରି ଜଟିଳ କରିଦିଏ । ଦୀପାବଳିରେ ବାଣ ଫୁଟାରୁ ନିର୍ଗତ ବିଷାକ୍ତ ଧୂଆଁ ମଧ୍ୟ ପରିବେଶର ବହୁତ କ୍ଷତିକରେ । 

ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ବାଣଫୁଟା ନେଇ ଥିବା କଠୋର ନିୟମକୁ ଏବର୍ଷ ସାମାନ୍ୟ  କୋହଳ କରିଥିଲେ । ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ସବୁଜ ବାଣ ଫୁଟାଇବାକୁ ଅନୁମତି ଦେଇଥିଲେ। ଏଥିପାଇଁ  ସମୟ ମଧ୍ୟ ସ୍ଥିର କରିଥିଲେ ।  କିନ୍ତୁ ବହୁ ଲୋକ ଏହାକୁ ଖୋଲାଖୋଲି ଉଲ୍ଲଂଘନ କରିଥିଲେ ଦୀପାବଳି ପରଦିନ ସକାଳେ ସହରକୁ ଆଚ୍ଛାଦିତ କରିଦେଇଥିଲା ବିଷାକ୍ତ କୁହୁଡି ଓ ଧୂଆଁ ।  

ଚାଷଜମିରେ ନିଆଁ ଲଗାଯିବା ୭୭.୫ ପ୍ରତିଶତ ହ୍ରାସ ସତ୍ତ୍ୱେ, ଦିଲ୍ଲୀ ସହରରେ ବାୟୁ ପ୍ରଦୂଷଣ AQI ଦୀପାବଳି ପରେ ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ସର୍ବନିମ୍ନ ସ୍ତରରେ ପହଞ୍ଚିଛି। ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନ ଦ୍ୱାରା ଜାରି ହୋଇଥିବା ଏକ୍ସପୋଜର ସୀମାଠାରୁ ପ୍ରାୟ ୧୦୦ ଗୁଣ ରହିଛି ।  ଚିକାଗୋ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ଏନର୍ଜୀ ପଲିସୀ ପ୍ରତିଷ୍ଠାନର ଏକ ରିପୋର୍ଟରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନ ନିର୍ଦ୍ଦେଶାବଳୀ ତୁଳନାରେ ଅଧିକ ପ୍ରଦୂଷିତ ବାୟୁ ହେଲେ ଲୋକଙ୍କ ଆୟୁଷ ପ୍ରାୟ ୧୧ ବର୍ଷ କମୁଛି ।